Η επιστροφή της κάνναβης.
Μελέτη για την παγκόσμια αγορά και τις τάσεις που διαμορφώνονται για το μέλλον. Το νέο νομοθετικό περιβάλλον στην Ελλάδα.

του Παναγιώτη Παπαδόπουλου , Med Culture project manager 

Η κάνναβη είναι ίσως το μοναδικό καλλιεργούμενο από την αρχαιότητα φυτό, που παρά τις πολλαπλές και πολύ σημαντικές χρήσεις του, σε όλη την διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας (ως τροφή, ύφασμα, ίνα, ενέργεια, θεραπεία, ψυχαγωγία), κατέληξε τα τελευταία 70 χρόνια να είναι απαγορευμένο και γι αυτό σκοτεινά γοητευτικό.

Σήμερα αίφνης επανέρχεται στο φώς, με σύμμαχο την έρευνα και την επιστημονική γνώση, που μας υπενθύμισε και επιβεβαίωσε την αρχαία της ιστορία, για τις αρκετές θεραπευτικές  και διατροφικές της ιδιότητες, αλλά και την οικολογική, κοινωνική και οικονομική  σημασία της.

Πρόκειται για ένα φυτό που περιέχει δεκάδες φυτοχημικές ουσίες, συμπεριλαμβανομένων των τερπενίων, των φλαβονοειδών και των λιπαρών οξέων, πέρα από τα κανναβινοειδή, που αποτελούν τα πλέον γνωστά βιοδραστικά  συστατικά. Η ιδιαιτερότητα τους έγκειται στη σύνδεση που υπάρχει με το ενδοκανναβινοειδές μας σύστημα, το οποίο παράγει παρόμοιες ουσίες με εκείνες της κάνναβης και έχει ειδικούς υποδοχείς, διάσπαρτους σε όλο το σώμα, οι οποίοι ενεργοποιούνται από τις ουσίες αυτές.

H μη ψυχοτρόπος και μη εθιστική κυριότερη δραστική της,  η κανναβιδιόλη (CBD), διαθέτει αγχολυτική, αντιεμετική, αντικαταθλιπτική, αντιφλεγμονώδη, σπασμολυτική και αντιψυχωσική δράση. Η δε τακτική χρήση της ανακουφίζει τα συμπτώματα της αρθρίτιδας, της επιληψίας, της σκλήρυνσης κατά πλάκας και ορισμένων μορφών καρκίνου.

H ψυχοτρόπος κυριότερη δραστική της, η τετραϋδροκανναβινόλη (THC), αναλγητική, μυοχαλαρωτική, υπνωτική, ορεξιογόνο, αντιεμετική και ευφορική δράση.Η παγκόσμια τάση της νομιμοποίησης της καλλιέργειας της βιομηχανικής/ κλωστικής και κυρίως της φαρμακευτικής κάνναβης οδηγεί σταδιακά σε περισσότερη έρευνα και μελέτες για τις φαρμακευτικές ιδιότητες του φυτού. Παρουσιάζεται πλέον ως μια σημαντική ιατρική επιλογή για τη θεραπεία διαφόρων συμπτωμάτων, όπως οι ανεπιθύμητες ενέργειες που προκαλούνται από τη χημειοθεραπεία, η επιληψία, ο χρόνιος πόνος, που με τη σειρά τους θα στηρίξουν την ανάπτυξη της αγοράς φαρμακευτικής κάνναβης στο εγγύς μέλλον.

Η παγκόσμια αγορά. Το παρόν και οι προβλέψεις για το μέλλον 

Η παγκόσμια αγορά φαρμακευτικής κάνναβης εκτιμήθηκε το 2017, σε περίπου US $ 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (περίπου € 2,82 δις ευρώ). Η αύξηση της έγκρισης των φαρμακευτικών προϊόντων κάνναβης και η αύξηση των δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης στην αγορά φαρμακευτικής κάνναβης αναμένεται να οδηγήσουν σε  ανάπτυξη της αγοράς, με την αξία να αναμένεται να είναι φτάσει τα US $ 20.2 δισεκατομμύρια δολάρια (περίπου € 16,3 δις ευρώ).  μέχρι το τέλος του 2025.

Source: Coherent Market Insights,  2017-2025

Αξία αγοράς, ανά σημείο πώλησης (US $ Mn) – (Source: Coherent Market Insights,  2017-2025)

 

  

Η άνοδος των εγκρίσεων για φαρμακευτική χρήση κάνναβης στις διάφορες χώρες αναμένεται να ενισχύσει την ανάπτυξη της αγοράς ιατρικής κάνναβης (Source: Coherent Market Insights,  2017-2025)

 

Αξία αγοράς, σύμφωνα  με την θεραπευτική εφαρμογή  (US $ Mn) – (Source: Coherent Market Insights,  2017-2025)

Σημαντικές εταιρείες στην παγκόσμια αγορά Φαρμακευτικής Κάνναβης  είναι μεταξύ άλλων οι εταιρείες : Ιnsys Therapeutics Inc. , Aphria Inc.MGC Pharmaceuticals Limited ,    Tilray ,   GW Pharmaceuticals plc,  BOL Pharma &  Canopy Growth Corporation Aurora Cannabis Inc.

Η νομιμοποίηση της ιατρικής κάνναβης έχει οδηγήσει στην αύξηση της έρευνας και των κλινικών δοκιμών των φαρμάκων που το περιέχουν.

– Οι κατασκευαστές επικεντρώνονται στην ανάπτυξη φαρμάκων με ιατρική κάνναβη προκειμένου να προσφέρουν βελτιωμένη θεραπεία για διάφορες ασθένειες όπως η επιληψία και διάφοροι τύποι καρκίνου. Για παράδειγμα, το GW Pharmaceuticals’ Epidiolex (κανναβιδιβαρίνη) βρίσκεται σε αναπτυξιακή διαδικασία και χρησιμοποιείται σε κλινικές δοκιμές για τη θεραπεία της ανθεκτικής επιληψίας, υποστηριζόμενης από την κυβέρνηση της Νέας Νότιας Ουαλίας και της κυβέρνησης του Queensland.

– Το Sativex που αναπτύχθηκε από τη GW Pharmaceuticals, είναι ένα πλήρες φυτικό φαρμακευτικό εκχύλισμα κάνναβης, που υποδεικνύεται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων πολλαπλής σκλήρυνσης (MS) και τη θεραπεία του σοβαρού νευροπαθητικού καρκίνου του πόνου.

– Το 2016, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έδωσε στη GW Pharmaceuticals ειδική άδεια για τη διερεύνηση φαρμάκων που προέρχονται από κάνναβη, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία μιας σειράς συμπτωμάτων.

Παράγοντες της ανάπτυξης για την παγκόσμια αγορά φαρμακευτικής κάνναβης:

• Αυξανόμενες κλινικές δοκιμές και εγκρίσεις φαρμακευτικών προϊόντων κάνναβης

• Αύξηση της χρήσης της φαρμακευτικής κάνναβης στη μείωση των παρενεργειών που προκαλούνται από τη χημειοθεραπεία και τον πόνο από τον καρκίνο.

Σε πολλές ασθένειες, δεν υπάρχει θεραπεία για χρόνιο πόνο.  Ως εκ τούτου, οι γιατροί προτείνουν  φαρμακολογικές μεθόδους για τη  μείωση του πόνου των ασθενών. Οι ασθενείς που πάσχουν από μη ελεγχόμενο- χρόνιο πόνο, ο οποίος δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με συμβατικές μεθόδους θεραπείας, προτιμούν την χρήση της κάνναβης.  Το 2014, η Arena – μια εταιρεία στην αγορά φαρμακευτικής κάνναβης – έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για μια ένωση που εξετάζεται για τη θεραπεία του χρόνιου πόνου και της ινωτικής νόσου. Τα τρέχοντα στοιχεία υποδεικνύουν ότι απαιτούνται πιο οριστικές κλινικές δοκιμές. Αυτή η προσέγγιση συμβαδίζει με τις απόψεις των ειδικών του πόνου και των επαγγελματιών του τομέα της ιατρικής που έχουν αναφέρει ανησυχίες σχετικά με τη χρήση των κανναβινοειδών στη διαχείριση του χρόνιου πόνου.

Οι διάφορες χώρες συμμετέχουν στις δραστηριότητες νομιμοποίησης της εξαγωγής φαρμακευτικού προϊόντος κάνναβης, το οποίο τελικά τροφοδοτεί την ραγδαία ανάπτυξη αγορά κάνναβης.

– Τον Μάρτιο του 2017, το Γερμανικό κοινοβούλιο ψήφισε  νόμο που επιτρέπει τη φαρμακευτική χρήση του φυτού κάνναβης. Ο νόμος επέτρεψε στους επαγγελματίες του τομέα υγειονομικής περίθαλψης να συνταγογραφήσουν τα φαρμακευτικά προϊόντα κάνναβης στους ασθενείς που πάσχουν από κάποιες πολύ σοβαρές και χρόνιες ασθένειες.

– Τον Ιανουάριο του 2018, η κυβέρνηση της Αυστραλίας επέτρεψε στους επιχειρήσεις που παράγουν και επεξεργάζονται φαρμακευτική κάνναβη να εξάγουν τα προϊόντα τους κάνναβης στην παγκόσμια αγορά. Είναι μια κίνηση, που φιλοδοξεί η Αυστραλία να γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός φαρμακευτικών προϊόντων κάνναβης στον κόσμο.

Από τον  Νοέμβριο του 2017, στις ΗΠΑ, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση νομιμοποίησε την φαρμακευτική χρήση κάνναβης, σε 29 πολιτείες στις Η.Π.Α. και την Ουάσιγκτον, ενώ η κυβέρνηση επιτρέπει σε 8 πολιτείες να χρησιμοποιήσουν τη μαριχουάνα για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Οι πολιτείες με που διακινούνται νόμιμα τα  προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης περιλαμβάνουν:  την Αριζόνα, την Αλάσκα, την Καλιφόρνια, το Κολοράντο, το Κονέκτικατ, το Ντελάγουερ, τη Φλώριδα, τη Χαβάη, τη Μινεσότα, τη Μασαχουσέτη, το Μίτσιγκαν, τη Μινεσότα, τη Μόντανα, τη Νεβάδα, το Νιου Χάμσαϊρ, το Νιου Τζέρσεϋ, το Νέο Μεξικό, Υόρκη, Βόρεια Ντακότα, Οχάιο, Όρεγκον, Πενσυλβάνια, Ρόουντ Άιλαντ, Ουάσινγκτον, Δυτική Βιρτζίνια και Ουάσιγκτον.

Στις ΗΠΑ έχει επικρατήσει ένα πιο εμπορικό μοντέλο που έχει προσελκύσει μεγάλους επενδυτές. Μόνο στην Καλιφόρνια η βιομηχανία της ιατρικής κάνναβης εξυπηρετεί περισσότερους από 572 χιλιάδες ασθενείς, αποτιμάται στα 1.5 δισεκατομμύρια δολάρια και απασχολεί χιλιάδες εργαζομένους. Η συνολική αγορά της κάνναβης στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι θα φτάσει τα 37- 44 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2020 και θεωρείται ο πιο ραγδαία αναπτυσσόμενος κλάδος της Αμερικανικής οικονομίας.

Ο Καναδάς θεωρείται φαβορί στο παγκόσμιο εμπόριο φαρμακευτικής κάνναβης – με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Εχει ένα από τα πιο εξελιγμένα θεσμικά πλαίσια ιατρικής χρήσης κάνναβης, με πάνω από 170.000 ασθενείς να εμπιστεύονται ποιοτικά εγχώρια παραγόμενα προϊόντα, για την ανακούφιση μιας ευρείας γκάμας παθήσεων, ενώ ως το καλοκαίρι του 2018 αναμένεται να νομιμοποιηθεί και η ψυχαγωγική χρήση κάνναβης.

Στο Ισραήλ που είναι πρωτοπόρο στην έρευνα γύρω από τις ιατρικές εφαρμογές της κάνναβης, από το 2007 δραστηριοποιούνται 8 εταιρείες με άδεια από το κράτος και απασχολούν 160 υπαλλήλους. Οι εταιρείες αυτές παράγουν 9.000 κιλά ετησίως, η κάνναβη αυτή όμως προορίζεται μόνο για ιατρική χρήση.

Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός κλωστικής κάνναβης στον πλανήτη και καλύπτει σχεδόν το 80% της παγκόσμιας παραγωγής στην οποία συμμετέχουν περισσότερες από 30 χώρες.   Η βιομηχανία Κάνναβης είναι ήδη αναπτυγμένη στις επαρχίες της Γιουνάν και της Χεϊλονγκτσιάνγκ (σ.σ. η Νοτιότερη και η Βορειότερη επαρχία της Κίνας αντίστοιχα, με συνολική έκταση όσο η Αγγλία και η Γαλλία μαζί, και 90 εκατομμύρια πληθυσμό). Υπήρχε ανοχή από τις αρχές στην παραγωγή κάνναβης ήδη πριν την νομιμοποίησή και ρύθμισή της, που έγινε πέρυσι στην Χεϊλονγκτζιάνγκ και ήδη από το 2003 στη Γιουνάν. Η σοδειά κάνναβης μπορεί να έχει συγκριτικά υψηλότερη πρόσοδο για τους καλλιεργητές, αποδίδοντας σχεδόν 1500 ευρώ τα 10 στρέμματα, όταν καλλιέργειες όπως το καλαμπόκι μετά βίας αποδίδουν λίγες εκατοντάδες ευρώ. Δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία, αλλά οι καλλιέργειες ανθούν, τόσο για νόμιμη εμπορική όσο και για παράνομη χρήση. Η ανάπτυξη αυτή έχει γίνει δυνατή χάρη και στην κρατική χρηματοδότηση επιστημονικών ερευνών πάνω στην κάνναβη, με μελέτες που έχουν ξεκινήσει ήδη εδώ και πάνω από 40 χρόνια.

 

Ευρώπη – Ευρωπαική Ένωση 

Οι αντιλήψεις της κοινής γνώμης για την κάνναβη αλλάζουν ραγδαία σε όλη την Ευρώπη, οδηγόντας κι εδώ σε μεγάλη ανάπτυξη του κλάδου.

Europe Medicinal Cannabis Market Value (US$ Mn) Analysis and Forecastand Y-o-Y Growth (%)
(Source: Coherent Market Insights,  2017-2025)

Στην Ευρώπη,  Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, την Ισπανία, Τσεχική Δημοκρατία, Κροατία, τη Ρουμανία, Πορτογαλία, Πολωνία, Φινλανδία, Νορβηγία, Σουηδία και Ελλάδα έχουν νομιμοποιήσει τη χρήση φαρμακευτικών προϊόντων κάνναβης.

 

Ελλάδα – Νομοθετικό πλαίσιο

Στην Ελλάδα είναι νόμιμα τα ακατέργαστα προϊόντα που προκύπτουν από την καλλιέργεια ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L χαμηλής περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC<0,2 %). Τα σχετικά θέματα διέπονται από όσα ορίζει ο νόμος 4139 του 2013″περί εξαρτησιογόνων ουσιών».Σύμφωνα με αυτόν δεν περιλαμβάνονται στις ναρκωτικές ουσίες ουσίες «τα ακατέργαστα συγκομιζόμενα προϊόντα που προκύπτουν από την καλλιέργεια ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L χαμηλής περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) και συγκεκριμένα μέχρι 0,2%».

Συμπληρωματικά το 2016 εκδόθηκε Κοινή Υπουργική Απόφαση(ΦΕΚ Β 929, 6 Απριλίου 2016) των Υπουργών Υγείας και Οικονομικών με τους όρους και τις προϋποθέσεις για την καλλιέργεια βιομηχανικής κάνναβης. Σύμφωνα με αυτήν, ανάμεσα σε άλλα, οι παραγωγοί ποικιλιών βιομηχανικής κάνναβης υποχρεούνται να διαθέτουν προέγκριση, καθώς και να προμηθεύονται και να χρησιμοποιούν σπόρους κάνναβης που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Όταν μιλάμε για την βιομηχανική (ή κλωστική) κάνναβη αναφερόμαστε στις ποικιλίες της βιομηχανικής κάνναβης που είναι εγγεγραμμένες στον «Κοινό κατάλογο ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτικών ειδών» και έχουν περιεκτικότατα σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) σε ποσοστό μικρότερο του 0,2%.

Τον Φεβρουάριο του 2018 υπογράφηκε και το « Σχέδιο Νόμου «Διατάξεις για την Παραγωγή Τελικών Προϊόντων Φαρμακευτικής Κάνναβης» , το οποίο ρυθμίζει το πεδίο παραγωγής, ελέγχου και διάθεσης των σκευασμάτων που περιέχουν φαρμακευτική κάνναβη με σκοπό να προωθηθούν παραγωγικές επενδύσεις στον τομέα αυτό και να προκύψουν αναπτυξιακά οφέλη στην οικονομία και το κράτος.

Πιο συγκεκριμένα, με το Σχέδιο Νόμου δίνεται η δυνατότητα:

α) πρόσβασης των ασθενών της χώρας μας σε τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης ,εγχωρίως παραγόμενα.Η πρόσβαση των ασθενών θα γίνεται με τρόπο σαφώς προσδιορισμένο και ελεγχόμενο με βάση την ΚΥΑ των υπουργείων Υγείας και Δικαιοσύνης που εκδόθηκε τον περασμένο Ιούλιο και με την οποία προκρίθηκε η μεταφορά της κάνναβης και της ρητίνης της από τον πίνακα Α ταξινόμησης ναρκωτικών ουσιών στον πίνακα Β. Ο πίνακας Β περιλαμβάνει ουσίες με υψηλό κίνδυνο κατάχρησης οι οποίες, όμως, χορηγούνται για θεραπευτικούς σκοπούς (κυρίως για την παυσίπονη δράση τους, π.χ. μορφίνη) και ο έλεγχος, η κυκλοφορία και η διάθεσή τους βρίσκονται αποκλειστικά υπό τον έλεγχο του κράτους (κρατικό μονοπώλιο).Με τη μεταφορά της κάνναβης από τον πίνακα Α στον πίνακα Β κατέστη δυνατή η χρήση προϊόντων με φαρμακευτική κάνναβη από ασθενείς στην Ελλάδα.

β) σε φυσικά και νομικά πρόσωπα να καλλιεργούν ποικιλίες κάνναβης για την επεξεργασία των πρώτων υλών και γενικότερα των ουσιών αυτών με αποκλειστικό σκοπό την παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα, εξασφαλίζοντας τον κατάλληλο χώρο για την καλλιέργεια και τη δημιουργία μεταποιητικής μονάδας.

γ) προώθησης επενδυτικών πρωτοβουλιών, και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας στους τομείς της καλλιέργειας, μεταποίησης, ελέγχου ποιότητας και εξαγωγής προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης, αξιοποιώντας τις ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας.

δ) να υπάρξουν οικονομικά οφέλη για το κράτος από τις εξαγωγές τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης και τη φορολογία των οικονομικών δραστηριοτήτων του κλάδου, δεδομένου και ότι η παγκόσμια αγορά για την καλλιέργεια και μεταποίηση της ιατρικής κάνναβης βρίσκεται στα αρχικά στάδια ανάπτυξης και κατά συνέπεια η προσφορά υστερεί σημαντικά της ζήτησης.

ε) διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης για τους έλληνες αγρότες, ειδικά μέσω συνεταιριστικών σχημάτων, δημιουργίας ευκαιριών και για άλλες καλλιέργειες για παραγωγή καινοτόμων προϊόντων, ενώ εισάγεται στην ελληνική γεωργία η φιλοσοφία της πράσινης επιχειρηματικότητας.

Υπάρχουν,  ποικιλίες με χαμηλή περιεκτικότητα σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ίνας, λαδιού ή άλλων προϊόντων  και ονομάζονται για λόγους συντομίας «ποικιλίες βιομηχανικής κάνναβης», καθώς και ποικιλίες με υψηλή περιεκτικότητα σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC), που ονομάζονται για λόγους συντομίας «ποικιλίες φαρμακευτικής  κάνναβης».

Με την παράγραφο 1 της προτεινόμενης διάταξης του  άρθρου 2Α που προστίθεται στο ν. 4139/2013 (Α΄ 74), δίνεται σε μεταποιητικές μονάδες η δυνατότητα καλλιέργειας ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2%, καθώς και η εγκατάσταση και λειτουργία μεταποιητικής μονάδας κατεργασίας και παραγωγής τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης. Τα τελευταία αυτά προϊόντα είτε θα διατίθενται στο  κρατικό μονοπώλιο για ιατρικούς σκοπούς, είτε θα εξάγονται…. (εκκρεμεί η σχετική ΚΥΑ….).

Οι άδειες θα δοθούν αυστηρά για καθετοποιημένες μονάδες, η έκταση των οποίων θα είναι τουλάχιστον τέσσερα στρέμματα και μέσα σε αυτή θα περιλαμβάνεται ο χώρος μεταποίησης, καθώς και όποιοι υποστηρικτικοί χώροι χρειάζονται.  Οι προδιαγραφές για τη φύλαξη, την αποθήκευση και τη μεταποίηση θα ρυθμιστούν με έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ), η οποία αυτήν τη στιγμή βρίσκεται σε διαδικασία επεξεργασίας.

Η έκταση των ανωτέρω δραστηριοτήτων θα είναι ενιαία, δηλαδή θα περιλαμβάνει το χώρο καλλιέργειας, το χώρο μεταποίησης, καθώς και οποιονδήποτε άλλο χώρο υποστηρικτικό της μονάδας (ανοιχτοί χώροι, όπως διάδρομοι, περιβάλλοντες χώροι εγκαταστάσεων, υπόστεγα, χώροι αποθήκευσης, φόρτωσης, εκφόρτωσης, καταστροφής κ.ά.), για λόγους ασφαλείας, ώστε να μην δημιουργείται η ανάγκη μεταφοράς των  προϊόντων της καλλιέργειας προς τη μονάδα επεξεργασίας με την έξοδό τους από την εκμετάλλευση.

Διευκρινίζεται ότι η έννοια της «πρώτης ύλης» (άνθη, ταξιανθίες, φύλλα κ.λπ.) για την παρασκευή του τελικού προϊόντος φαρμακευτικής κάνναβης πρέπει να αντιδιαστέλλεται από το πολλαπλασιαστικό υλικό του φυτού της κάνναβης, που εν προκειμένω είναι ο σπόρος προς σπορά ή/και το φυτάριο προς φύτευση.

Το προς διάθεση προϊόν δύναται να είναι μόνο το τελικό προϊόν φαρμακευτικής κάνναβης, ενώ δεν επιτρέπεται η διάθεση πολλαπλασιαστικού υλικού (σπόρων προς σπορά ή/και φυταρίων προς φύτευση), πρώτων υλών και εν γένει η διάθεση οποιουδήποτε άλλου προϊόντος προκύψει από κάποιο ενδιάμεσο στάδιο της επεξεργασίας, όπως ειδικότερα προβλέπεται στην παράγραφο 7.

Η πρόσβαση των ασθενών θα γίνεται με τρόπο σαφώς προσδιορισμένο και ελεγχόμενο με βάση την ΚΥΑ των υπουργείων Υγείας και Δικαιοσύνης  που εκδόθηκε τον περασμένο Ιούλιο και με την οποία προκρίθηκε η μεταφορά της κάνναβης και της ρητίνης της από τον πίνακα Α ταξινόμησης ναρκωτικών ουσιών στον πίνακα Β. Ο πίνακας Β περιλαμβάνει ουσίες με υψηλό κίνδυνο κατάχρησης οι οποίες, όμως,  χορηγούνται για θεραπευτικούς σκοπούς (κυρίως για την παυσίπονη δράση τους, π.χ. μορφίνη) και ο έλεγχος, η κυκλοφορία και η διάθεσή τους βρίσκονται αποκλειστικά υπό τον έλεγχο του κράτους (κρατικό μονοπώλιο). Με τη μεταφορά της κάνναβης από τον πίνακα Α στον πίνακα Β κατέστη δυνατή η χρήση προϊόντων με φαρμακευτική κάνναβη από ασθενείς στην Ελλάδα.

 

Πηγές – Αναφορές

– COHERENT, «MEDICINAL CANNABIS MARKET,  Global Market Analysis, Insights, Trends, and Opportunity Inference, 2017-2025»

– https://www.gwpharm.com/about-us/news/gw-pharmaceuticals-and-government-new-south-wales-announce-strategic-agreement-study

– https://www.drugdevelopment-technology.com/projects/sativex/

– https://www.theguardian.com/society/2017/jan/19/german-mps-vote-to-legalise-cannabis-for-medicinal-purposes —

-https://medicalmarijuana.procon.org/view.resource.php?resourceID=006473

– http://www.abc.net.au/news/2018-01-04/australia-seeks-global-domination-of-medical-cannabis-market/9302524

– Νομοθετικό πλαίσιο : http://www.minagric.gr/index.php/el/for-farmer-2/crop-production/kannabh